Kappen met kappen?

Gisteren en vandaag waren we in het veelbesproken oerbos en (deels) Nationaal Park Bialowieza. Ergens ook daadwerkelijk zijn in vergelijking met “gelezen op het nieuws” is een van de highlights van het reizen. Zien, voelen, proeven, ruiken, het zijn deze zintuigen die een vrije geest mogelijk maken, en zo ook vooroordelen kunnen sturen. Gelukkig. Want eerlijk is eerlijk, bij het land Polen had ik me toch iets anders voorgesteld. Een belabberde democratie (uhhh dat vind ik nog steeds) in een land waar voor natuur nog weinig plaats en respect is, uitbuiting van het land, grijze fabrieken doemen op in gedachtenspinsels. Maar niets is minder waar , blijkt. De eerste dagen belandden we in Nationaal Park Wigierski en de verrassing was groot. Enorm natuurgebied met grote meren. Wel toegankelijk, maar grotendeels niet voor motorvoertuigen. Ook op de meren motorverbod, dus hier en daar een zeilboot, kano of klein elektrisch stil motortje op een plaatselijk houten vissersbootje. Wat een verademing, in vergelijking met de volle lawaaierige meren in bv Friesland.

in de kano

Ook de hier en daar geplaatste openbare toiletten van vergelijkbaar “gezond verstand” niveau. Simpele houten huisjes met binnen modern composttoilet, inclusief een emmer fris zaagsel. Een verrassende binnenkomer in dit prachtige land. Verder reizend richting Bialowieza daalt de schoonheid van het land en de minieme invloed van de mens als een warme deken op ons neer. (ja, heet is het trouwens ook al een tijdje). Honderden kilometers door bossen, glooiende open velden, en uiteraard akkerland met goudgele tarwevelden. Gisteren dus in Bialowieza aangekomen. Met het idee de kleine maar volhardende actiegroep te bezoeken die hier al sinds 2016 strijden om houtkap te voorkomen en het hele gebied de status van Nationaal Park te bezorgen. De weg erheen voert ons al door een deel van het oerbos. We belanden op de grote parking van het gelijknamige dorpje, en oriënteren ons wat. Grote billboards met foto’s van het natuurgebied en de flora en fauna. Inkijkje in alle activiteiten, o.a het maken van vistrappen, om de forellen kans te geven stroomopwaarts te zwemmen en te paaien.

Het oerbos dus, even wat korte info in vogelvlucht. Bialowieza is een van de laatste oerbossen in Europa, samen met een aantal gebieden in Scandinavië . Het gebied bestaat uit pakweg 1500 km2, niet echt groot dus, waarvan pakweg 600 km2 in Polen en 900 km2 in Wit-Rusland. 100 km2 in Polen heeft inmiddels de status Nationaal Park, in Wit Rusland inmiddels het gehele oppervlak van 900 km2. De resterende 500 km2 in Polen is wel beschermd gebied, deels toegankelijk, deels ook niet. Het officiele park kan slechts betreden worden met een gids. So far so good. Beschermd gebied, bewaard gebleven door de zorg van Poolse adel en Russische Tsaren voor wie het destijds een ideaal jachtgebied was. Die laatste activiteit zorgde er helaas ook voor dat de laatste kuddes wilde laaglandwisenten (Europese bison) hier verdwenen. Inmiddels is deze bison hier middels Europese fokprogramma’s  weer geïntroduceerd. Ook de wolf, otter, ree, wild zwijn, bever en ongetwijfeld een enorm scala aan andere zoogdieren, vogels en insecten ,voelen zich hier thuis. Fijn dus…..ware het niet dat de Poolse regering sinds 2016 begonnen is met de kap van grote aantallen fijnsparren, die getroffen zijn door de vraatlust van de zgn letterzetter, een klein kevertje dat binnen een handomdraai zo’n gigantische boom om zeep helpt. En dat doen ze, die letterzetters. Gisteren door het bos rijdend naar Bialowieza zagen we het al, vrijwel alle naaldhout morsdood.

Fijnspar, morsdood

Het is natuurlijk een gemengd oerbos, ik schat (natte vingerwerk) zo’n 70% loofbos en 30% naaldhout. Van dat naaldhout is ongeveer 80% dood of aangetast, aan de buitenrand staan nog wel gezonde exemplaren. Tja, de Poolse regering zegt:2 vliegen in 1 klap, dode bomen om, hout verwerken, ben je kever kwijt en zo brengt ’t nog wat op…. Zit wat in. De Europese commissie echter heeft de staat inmiddels voor de rechter gedaagd, want dat is niet de bedoeling van een oerbos, zo zijn we niet getrouwd….. Vandaag waren we in het basiskamp van de actievoerders, helden zijn het, want ze hebben het probleem wel op de kaart gezet.

Ik had een hoop vragen, maar echt helder werd ’t me niet. Zo’n vrije geest is ook moeilijk te beteugelen  🙂 , maar ik verlang van mezelf dat ik flexibel blijf en mijn mening kan (her)vormen als daar aanleiding toe is. Ook de actievoerders (beetje rotwoord, dekt bij lange na niet de lading) erkennen het probleem van de letterzetter en de sterfte van de sparren. Met het kappen van de zieke bomen zouden ze nog wel kunnen leven (als het hout dan maar gewoon in het bos blijft liggen), niet met de exploitatie van het hout, bang dat dan het einde zoek is. Een status van 100% Nationaal Park zou in deze kap kunnen voorkomen. Ik blijf het gevoelsmatig een lastige materie vinden, maar kom na 2 dagen innerlijke turbulentie tot de slotsom dat het eigenlijk simpel is. Een oerbos is een oerbos. Daar blijf je anno 2017 met je poten vanaf. En die letterzetter? Die hoort daar gewoon bij, ook afblijven.

Zo, bijna klaar. Beetje lang epistel-en voor sommigen ongetwijfeld saai- geworden. Een ding moet me nog wel van het hart over dit bos. De hypocrisie waar de Europese commissie mee dweept richting Polen, de toon vooral. Geheel Midden Europa heeft dit oerbos gehad, Nederland, Noord Frankrijk, Duitsland, onder dezelfde klimatologische omstandigheden met vergelijkbare grondsoort. Dat gebied is door die landen verkwanselt, gecultiveerd, uitgebuit in Nederland zelfs geruilverkaveld (scrabblewoord) zodat iedere vierkante centimeter benut kon worden. En dan hooghartig met de vinger wijzen naar Polen , terwijl ik zelden een land gezien heb waar natuurbehoud zo hoog in het vaandel staat (zelfs het enorme (!) betegeld parkeerterrein waar we vanochtend stonden werd in zijn geheel handmatig met de schoffel van onkruid ontdaan, kwam geen round-up aan te pas). Het is de arrogantie ten top. Nederland, waar landgenoot Timmermans via de EC hoog van de toren blaast naar Polen, is nog veel triester bezig. Na het grootste deel van het land naar eigen welbevinden gecultiveerd te hebben ook nog de laatste stukjes natuur op te offeren voor asfalt (bv Amelisweerd) , en dan zonder blikken of blozen met het vingertje wijzen en schudden richting verre Oosterburen? Dat moet ook anders kunnen. How low can you go.

Ton

 

10 gedachten over “Kappen met kappen?”

    1. Paul, Ton moet je het antwoord schuldig blijven. Het stond op een foto op 1 van de info borden, maar de tekst was in het Pools.

      1. Ik heb zojuist even wat onderzoek gedaan waarom er vistrappen worden aangelegd. Ik vermoed dat het met een stuwmeer te maken heeft. Ik kwam de volgende informatie o.a tegen op kampereninpolen.nl
        ”In 1980 is voor de watervoorziening van Bialystok het Siemianowka stuwmeer aangelegd.Omdat dit meer de waterstand van het oerbos Bialowieza beinvloedt,is het nooit volledig in werking gesteld.
        Het meer is zeer in trek bij watersportliefhebbers en vogelaars.”

  1. dank voor je blog en uitgebreide informatie erover en je mooie hersenspinsels 🙂 Van die zieke bomen wist ik bv ook niet… Ben benieuwd naar wat jullie nog meer allemaal leren /tegenkomen!

  2. Hallo daar. Wat ik zo leuk vind ,,,is dat Polen jullie net zo een warm gevoel geeft als het ons heeft gedaan. Wij dachten ook,,,, nou Polen,dun boekje ,,,zo doorheen. Maar wat ,,kan,,het er mooi zijn. Veel varen en zwemmen want,,,,, het mindere weer komt er aan… Hopelijk hebben jullie een beter boekje om je in te lezen????of????Even gekeken,,, het Ostródzko Elbláskikanaal. Met boten over het kanaal. Met die enorme glijbanen…..en nou je vast,,,,door een Ned ingenieur ontworpen. Wordt je toch ook een beetje positief over Nederland.. Nog een heel fijne reis met veel ontdekkingen. Liefs uit ,,nu,, Bergambacht a.d.Nes..X X.

    1. We hebben geen boekje over Polen, rijden er gewoon doorheen. Voor Warschau wordt het vandaag en morgen té heet;+35 graden, dus die slaan we over. We willen wat meer tijd in Berlijn doorbrengen.

  3. Hoi Ton en Annemieke,
    bedankt voor de interessante info over Polen en het natuurgebied, helemaal niet saai ! Zoiets komt hier toch niet op TV. Mooi dat er daar ook protestgroepen zijn en ik vind het altijd leuk om jullie berichten te lezen. Groetjes, Ria Vroegindeweij, Deventer

  4. Hallo Annemieke en Ton.

    Weer heel erg bedankt voor het mooie reis verslag. Ik geniet van jullie verhalen en de mooie foto’s. Wat een avontuur. Geniet Lotte ook zo van de reis. Het is een bofkont. 24-7 je baasje om je heen is toch super. Genieten jullie nog maar lekker en tot de volgende mail.
    Groetjes Ria.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *