Op vakantie

We waren er aan toe, er even tussenuit. Een half jaar lang non-stop gewerkt, waarvan 1 week met hulp van Dini en Eric. Verder alles samen, geen vrienden die konden komen, geen vrijwilligers.

Veel nieuws hebben we niet kunnen doen, naast de bouw van het huis. Veel tijd is gaan zitten in het bewerken van het land; zaaien, planten, wieden en dagelijks water geven. En dan natuurlijk het maaien, wat de komende tijd nog wel door zal gaan.

Dus ja, even naar een nieuwe horizon, even niets moeten. Een paar dagen voorbereiden; kippen naar de buren, Boris naar het honden hotel, tuin extra water geven, busje omtoveren tot mini camper, plaatsen van het dakraampje en dan …..1 dagje rijden en hoppa; vakantie paradijs de Algarve!

Dakraam plaatsen

Het was heet onderweg, de temperaturen liepen zelfs op naar de 40 graden. Dus we zijn maar wat blij met de airco in het busje!

40 graden onderweg

Gisteren aangekomen op de camping in Monto Gordo, een kustplaats, dicht bij de Spaanse grens in het uiterste zuid oosten van het land. Toen we de plaats naderde begon Lotte al te piepen van enthousiaste, want ze rook de zee. Lotte is dol op het strand! Natuurlijk zijn we, na ons geïnstalleerd te hebben, daar naar toe gelopen. Helaas stonden overal bordjes dat het voor honden verboden was, dus naar het uiterste stuk strand gelopen, waar geen strandtenten meer staan, en daar een plekje gezocht om rustig te zitten met de honden. Gelukkig waren er meer mensen met honden, tot groot plezier van Paco.

Op de camping
Strand

Vanmorgen al vroeg op. Na ons ontbijt zijn we in de loop van de ochtend het stadje gaan verkennen. In een Nepalees winkeltje onze zomerbroeken voorraad aangevuld (lekker wijd, kleurrijk en slobberig), koffie op het terras gedronken en gelopen langs de vissersboten op het strand richting het andere uiteinde van het strand om daar een verfrissende duik te nemen.

Vissersboten op het strand

Vervolgens in het dorp een visrijk maal gegeten, hondjes lagen uitgeblust onder de tafel. Daarna terug naar de camping waar we een middag lange siësta hebben gehouden, heerlijk lezen op bed, briesje van zee voor de verkoeling en vervolgens voor de 2de keer vandaag lekker lang onder de douche gaan staan…. ja, dat is luxe voor ons en hoort bij vakantie!!

Morgen gaan we naar Tavira om daar te lunchen en wat rond te slenteren om vervolgens een stukje meer westwaarts een nieuwe plek voor de nacht te zoeken dicht bij het strand.

Het is fijn om er even tussenuit te zijn. Zodat we ons volgende week weer vol energie en misschien met nieuwe inzichten, weer op ons werk in huis en tuin kunnen storten. De 2 vrijwilligers die de 5de zouden komen, hebben zich helaas afgemeld. 1 van de 2 had een ongelukje gehad en loopt op krukken, moet minimaal 3 weken rust nemen. Helaas voor hun en voor ons, want we hadden erg uitgekeken naar wat hulp en weer mensen om ons heen. We moeten dus nog even geduld hebben.

Maar voor nu, is het heerlijk uitrusten, zonder moeten. Zoals vakantie hoort te zijn!

Achter de schermen, boerenleed en kutnatuur

Okay, Ton klimt bij wijze van uitzondering ook maar weer eens in de pen. Boerenleed en “kutnatuur”… Dat laatste uiteraard met een knipoog, maar het brengt je soms aardig aan het twijfelen, die Schepping en onze rol daarin. Van oorsprong is de mens eigenlijk jager/verzamelaar en misschien hadden we dat- gezien de soms lastige strijd met onze medeplaneetbewoners en de elementen- ook beter kunnen blijven.. Ik hoor de oplettende alternatieve lezer denken; “je moet ook niet tegen die natuur strijden maar ermee samenwerken!”. Dat is precies wat wij proberen te doen, alleen is de verdeelsleutel voor wat betreft de opbrengst nog niet geheel doorgedrongen in het “natuurkamp”. Daar moeten we samen nog uit zien te komen.

Het jaar begon eigenlijk goed. Na anderhalf jaar extreme droogte en een dientengevolge lage opbrengst van groente, fruit en vooral olijven, hadden we dit jaar een fantastische start met voldoende regen afgewisseld met veel zon en een rijke oogst met blij gemoed lag in het verschiet.De druivenranken onwaarschijnlijk vol met bloesem, de olijven stampvol met baby-olijfjes (na ze afgelopen winter flink gesnoeid en gepamperd te hebben met schapenmest ). Een veelbelovend jaar zat eraan te komen, superlatieven schoten tekort om onze blijdschap en verheugdrift kenbaar te maken. Tot die namiddag van 31 mei, een benauwde dag waarin donkere wolken zich van alle kanten samen pakten. O jee, het zal toch niet… En ja hoor, de moeder aller hagelstormen daalde op ons neer, in een uurtje een spoor van vernietiging achterlatend. Vol verbijstering zagen we hoe de hagelstenen hun verwoestende werk in de tuin hadden gedaan, de tomaten, courgettes en meloenen aan flarden, de druivenranken kaal, en de olijfbomen met hun prille olijfjes ontdaan van zo’n 40% van hun vruchten in wording. “kutnatuur…”.

Een opsteker was dat de bomen dit jaar zo extreem vol hingen dat de overgebleven 60% hopelijk toch nog voor een goede oogst zullen zorgen. (maar prijs de dag niet voor het avond is). De moestuin herstelt zich inmiddels een beetje. Tomaten zijn ware overlevingskunstenaars, de geperforeerde courgettebladeren zijn dood, maar nieuwe groei is alweer zichtbaar. Alleen de watermeloenen hebben grotendeels de geest gegeven. “Kop d’r veur” zeggen ze in Groningen, en dat is dan ook wat we doen. “Dom doorgaan” kan ook. Is hetzelfde maar past beter bij mij 🙂 . Ach, en zo’n buitje, wat is dat nou. De natuur herbergt nog veel pittigere verrassingen van geheel andere orde…

Wilde zwijnen zijn zo’n verrassing. Prachtige beesten, dat wel. Heel soms komen we er een tegen, maar ze zijn erg schuw en vooral ’s nachts actief. Wat doen ze dan vooral ’s nachts? Nou, eten en verwoesten. En beide dan vooral onze jonge fruit en noten boomaanplant. Diverse amandelboompjes legden inmiddels het loodje, maar ook sinaasappel, loquat (hun favoriet), granaatappel, linde- en walnootboompjes stonden op hun menu. Hup, snuit in de grond, boompje eruit en verwoesten maar. Ik word daar wel eens triest van, al dat werk, al dat geld, sommige boompjes stonden al 2 jaar. Bizar, ik bedoel, we hebben honderden hectares natuur om ons heen met heel veel jonge wilde boompjes. Laat ze daar gaan eten en vernielen. Maar goed , eerlijk is eerlijk, zij waren hier eerst en hebben de oudste rechten. Gelukkig hebben we inmiddels honderden boompjes geplant, dus ondanks de schade blijft er (voorlopig) genoeg over. “kutnatuur”.. “Een hek” hoor ik je denken. We hebben het even uitgerekend, dat wordt dan een omheining van meer dan 2 kilometer. Geen optie. Wij nemen ons verlies maar, is voor iedereen beter.

Een ander beestje leeft hier ook in grote getale. Veel kleiner dan die wilde zwijnen maar niet minder effectief in zijn verwoestingsdrift; de woelmuis. Een guitig beestje met een culinaire voorliefde voor wortels. Nee, geen waspeen of winterpeen, maar gewoon wortels, van wat voor plant of boom dan ook. Wij hebben in onze groentetuin een walhallistisch biotoop voor ze geschapen. Lekker losse grond vol lekkernijen. Courgettewortel, slawortel, pompoenwortel, koolwortel, heerlijk vinden ze dat. En zo komt het dat ik bijna dagelijks plots overleden grote groenteplanten in de tuin vind, helemaal onbeschadigd, maar zonder wortel natuurlijk, een afgekloven steel rest. Aardappels lusten ze ook graag, zo blijkt. Een week of 3 geleden oogstte ik de eerste vroege aardappels. Wow, wat een opbrengst! 5 kilo van 3 planten! We besloten het veld gewoon beetje bij beetje te oogsten, al naar gelang we ze nodig hadden. Fout! Grote misrekening! Eergisteren besloot ik toch maar het hele veld te rooien, zodat we de vrijkomende grond dan weer konden gebruiken voor andere gewassen (150m2). Al wat ik vond; geen aardappels. Slechts muizengangen van plant tot plant en hier en daar een volledig uitgeholde aardappel. Fijnproevers zijn het, ze eten de schil ook niet. “kutnatuur”. Het moet gezegd, wij zorgen wel goed voor ze. De wilde beestjes komen hier niks te kort. En als je nu denkt dat die muizen alleen huishouden in de moestuin, niets is minder waar. Net als de wilde zwijnen hebben ze het ook voorzien op de jonge boomaanplant. Iets subtieler natuurlijk maar met hetzelfde resultaat. Regelmatig zie ik opeens een van onze boompjes van de een op de andere dag met verdroogd en dood blad staan, verder niks aan te zien, morte subito. (gisteren nog ons laatste tamme kastanjeboompje die al 2 jaar stond). Even graven bij de wortel brengt duidelijkheid. Muizengangen en verdwenen wortels…. Zo zijn we al diverse kiwistruiken, pruimenboompjes, tamme kastjes en niet te vergeten peperdure pawpawboompjes verloren. Natuurlijke vijanden hebben ze nauwelijks daar ze voornamelijk onder de grond leven. Ja, Paco maakt succesvol jacht op ze, maar die mag dan weer niet in de moestuin komen.

Gevederde vrienden zijn er ook volop. Genieten is dat en ik word er doorgaans erg blij van. Echter, hier woont ook een grote kolonie blauwe eksters, prachtvogels, echt waar, maar hondsbrutaal en echte rovers. Hoewel het alleseters zijn heb ik inmiddels het vermoeden dat hun voorkeursmenu rijpe kersen en aardbeien zijn. Van ons aardbeiveld tot nu toe zo’n 7 aardbeien kunnen redden, van de gigantische kersenboom een handvol (letterlijk). ‘kutnatuur”…

https://nl.wikipedia.org/wiki/Blauwe_ekster

Vorig jaar plantte ik Japanse wijnbes bij ons “klimrek” voor druiven kiwi’s. Uit de moestuin van mijn vader in Nederland. Ondanks de droogte hebben ze (met dagelijks watergeven) de zomer van 2019 overleeft. Dit voorjaar zat de groei er flink in, met rijk dragende takken. In gedachten oogstte ik al een flinke schaal vol in Juli. Helaas, eergisteren zag ik het grootste deel van de struiken triestig verdroogt staan, ondanks genoeg water. Even graven, ja hoor, woelmuizen. Had ik die al genoemd? “kutnatuur”….

En dan in vogelvlucht nog wat andere onwenselijke natuurfenomenen; de beroemde “krulziekte” in de perzikboompjes. schildluis in de pruimenaanplant, bladluizen en mieren in mijn tropische tomatillo’s die daarom de uitbundige bloemen niet omzetten in vrucht, de vorst die alle passievruchtplanten heeft doen hemelen, citrusboompjes aangetast door wolluis, coloradokevers in de aardappels (mooi zijn ze wel, en ach, die piepers bleken toch woelmuizenvoer), rupsen in de kool, hardnekkig kweekgras dat tuinieren welhaast onmogelijk maakt (en nee, we willen geen roundup gebruiken) en niet te vergeten de steeds langere extreme droogteperiodes hier in zuid Europa, gelardeerd met onwaarschijnlijke buien. Zelfs de mens kan die klimaatverandering nauwelijks bijblijven , laat staan dat de natuur zich bijtijds kan aanpassen. En een virus, is dat ook natuur? Vast wel, ook kut soms. Al met al speelde ik de laatste tijd soms serieus met de gedachte het roer weer eens om te willen gooien. Toch weer reizen? Of gewoon een leuk huisje aan de Portugese westkust, met een moestuintje, een atelier voor Annemieke, een werkplaats mancave voor mij om wat te knutselen, zwembadje… Dat is me echter vooralsnog wat te oubollig en saai. Ook al word ik dit jaar 60, aan zo’n pensionado-gerananium leven ben ik nog niet toe. Ontsaaiing nog altijd hoog in het vaandel en in die zin liggen er hier op quinta Arrancada nog genoeg spannende uitdagingen. 🙂

Zo, he he, dat lucht op, genoeg geklaagd. Gelukkig lukt er ook heel veel wèl en zijn we dankbaar hier op deze vrijgevochten manier te mogen leven, een deeltje te mogen zijn van de natuur die ons omringt. Al die tegenvallers maken je ook iets nederiger, in positieve zin. We kunnen als mens niet alles naar onze hand zetten, hoewel dat in de gangbare landbouw inmiddels wel gemeengoed is geworden. Voor iedere kwaal een gif. Dat doen en willen we niet, dus calculeren we een verlies van oogst in, it’s part of the deal. En wie na het lezen van dit epistel nog steeds vindt dat biologisch geteelde groente en fruit te duur is; die hoort wat mij betreft in het rijtje kutnatuur, maar dan zonder aanhalingstekens. Goed voedsel is te goedkoop geworden. Ik zeg dat vaker en het wordt me doorgaans niet in dank afgenomen (voedselbankdiscussies liggen gelijk op de loer). Maar toch is het waar, tuurlijk, een eerlijke verdeling staat voorop. Maar voedsel en schoon water is het belangrijkste om te overleven. Toch besteden we het grootste deel van ons geld aan wonen, een nieuw bankstel, een (vlieg)vakantie, een tv of computer, , onnodige prullaria uit Verweggistan, auto’s. Maar een biologische krop sla van een euro vijftig is te duur…….

En dan nog een Corona afsluitertje; ik mag van harte hopen dat de huidige crisis toch achteraf nog ergens goed voor blijkt, ondanks de vele slachtoffers. Dat die giftige covid appel toch een zoete blijkt. Een moment van bezinning, van verandering, van hoop en compassie. Met een deemoedige buiging naar die “kutnatuur” . You don’t know what you’ve got till it’s gone.

O ja, dit prachtige liedje van Daniël Lohues (mooi vertolkt door Herman) vond ik wel toepasselijk. Luisteren!

Kus

Ton